PEKİN – Mars yüzeyinde hareket eden Çin’in Zhurong keşif aracı, Kızıl Gezegen’in geçmişinde okyanuslara ve kumsallara ev sahipliği yapmış olabileceğini gösteren yeni veriler gönderdi. Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA), Zhurong’un elde ettiği bulguların, Mars’ın jeolojik ve iklimsel geçmişine dair önemli ipuçları barındırdığını açıkladı.
Bilim insanları, Zhurong’un gönderdiği kaya ve toprak örneklerinin ayrıntılı analizinde suyun uzun süreli varlığını işaret eden minerallerle karşılaştı. Araştırma ekibinin başındaki jeolog Dr. Li Wei, “Özellikle yüzeydeki tortul katmanların düzeni ve mineral çeşitliliği, Mars’ın tarihinin bir döneminde geniş su kütlelerine sahip olabileceğine işaret ediyor. Bu, nehir deltaları ya da belki de bir kıyı şeridinin izlerini gösterebilir,” değerlendirmesinde bulundu.
Okyanus İhtimali Güçleniyor
Zhurong, Mars’ın kuzey yarım küresinde, Jezero Krateri gibi eskiden göl yatağı olduğuna inanılan bölgelerden daha da kuzeyde inceleme yapıyor. Yeni veriler, Mars’ın kuzeyinde de su barındıran alanların geçmişte genişleyerek okyanus benzeri oluşumlara evrilebileceği ihtimalini gündeme getirdi. Eğer bu veriler doğrulanırsa, Mars’ın “soğuk ve kurak” yapısının eskiden çok daha ılıman bir iklime sahip olduğu düşüncesi pekişecek.
Tortulların Sırrı
Uzmanlara göre, Zhurong’un tespit ettiği kayaçlar ve ince taneli tortullar, suyun hareketi ve birikmesiyle oluşmuş olabilir. Dr. Li Wei, “Tortulların katman katman dizilmesi ve bazı mineral türlerinin sadece sulu ortamlarda oluşması, Mars’ta uzun süreli su döngüsü yaşanmış olabileceği sonucunu güçlendiriyor. Ayrıca yüzeydeki bazı bölge şekilleri, zamanında akıntı veya dalgaların aşındırması sonucu meydana gelen kumsalları anımsatıyor,” ifadelerini kullandı.
Diğer Misyonlarla Paralellik
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından yürütülen misyonlarda da benzer veriler toplanmıştı. Perseverance ve Curiosity keşif araçları, Mars’ın güney ve ekvator bölgelerinde eski göl kalıntılarına ve hidrotermal izlere rastlamıştı. Bilim insanları, Zhurong’dan gelen yeni bulguların, bu verileri tamamlayıcı nitelikte olduğunu ve Mars araştırmalarında eksik kalan “küresel su öyküsü”nün önemli bir parçasını oluşturduğunu belirtiyor.
Gelecekteki Araştırmalar
Zhurong, şimdilik toz fırtınaları ve sert iklim koşulları nedeniyle enerji tasarrufu moduna girse de görevini sürdürmeye hazırlanıyor. CNSA, keşif aracının yeniden aktif olduğunda su izlerine ilişkin daha kapsamlı jeolojik örnekler toplayacağını duyurdu. Uzmanlar, gelecekte Mars yüzeyindeki bu olası okyanus izlerini doğrulayabilecek daha gelişmiş sensörler ve belki de örnek geri getirme misyonlarının planlandığını belirtiyor.
“En Büyük Sorulardan Biri”
Zhurong’un elde ettiği veriler, “Mars hayat barındırmış olabilir mi?” sorusunu da yeniden gündeme taşıyor. Araştırmacılar, suyun var olduğu dönemde mikrobiyolojik hayatın gelişmiş olma ihtimalini göz ardı etmemek gerektiğini söylüyor. Dr. Li Wei, “Mars’ın geçmişine dair pek çok bilinmezi aydınlatıyoruz. Su varlığını kesin olarak doğruladıkça, hayatın izlerini arama çalışmalarımız da farklı bir boyut kazanacak,” diyor.
Önümüzdeki aylarda açıklanacak detaylı analiz sonuçları, Mars’ın evrimine ve Güneş Sistemi’nde yaşamın nasıl şekillenebileceğine dair yeni soruları beraberinde getirecek gibi görünüyor. Dünya ile Mars arasındaki keşif yarışı ise, Kızıl Gezegen’in gizemlerini çözmek adına hız kesmeden devam edecek.
